Międzyczas: Milan Kundera "Powolność"

Tytuł: "Powolność"

Cykl: Kundera

Autor: Milan Kundera

Wydawnictwo: W.A.B.

Ilość stron: 128

Data wydania: 09-04-2025

Moja ocena: 6/10

„Powolność” Milana Kundery to pierwsza książka pisarza napisana po francusku, po latach tworzenia w języku czeskim. To esej filozoficzny i literacki komentarz do współczesności, niełatwy w odbiorze, ale pełen trafnych obserwacji.

Książka zaczyna się niewinnie. Widzimy Milana i jego żonę Verę w drodze do zamku, gdzie mają spędzić kilka dni. Już w trakcie podróży autor zaczyna analizować styl jazdy kierowców, zastanawiając się nad istotą szybkości. Szybko jednak ucieka w dalekie dygresje.

Opowiada o innej podróży na ten sam zamek - sprzed wieków - kiedy to pewna hrabina poznaje kochanka. To historia z książki Vivanta Denona, w której dwójka bohaterów przedłuża spacer, by jak najdłużej cieszyć się chwilą i wzajemnym towarzystwem.

Równolegle śledzimy współczesny kongres entomologów i ich często absurdalne rozmowy. Do tego autor dorzuca liczne refleksje, momentami bardzo wulgarne, z bezpośrednimi odniesieniami do aktów miłosnych i ludzkiego ciała.

Przez całą tę krótką powieść przeplatają się różne wątki: historia kochanków, rozmowy współczesnych naukowców i rozważania samego autora. Towarzyszą im kolejne dygresje i filozoficzne wycieczki. Pomimo niewielkiej objętości, książkę czyta się dość ciężko, wymaga skupienia i cierpliwości.

Kundera rozważa tempo współczesnego życia. Mówi o tancerzach, którzy czynią ze swojego ciała dzieło sztuki, żyjąc na pokaz, i o księżycu, którego oblicze na niebie przypomina mu niezbyt przystojny obraz pewnej części ludzkiej anatomii.

W czasie lektury można odnieść wrażenie, że myśli autora rozbiegają się w różne strony, by później łączyć się w zaskakujących konfiguracjach. To gra z czytelnikiem i intelektualne wyzwanie, jakby autor sprawdzał, czy jesteśmy w stanie mu towarzyszyć do końca.

Głównym motywem książki jest zderzenie współczesnego pośpiechu z dawną powolnością i to, jak bardzo przez wieki zmieniło się tempo życia. To temat wciąż aktualny, bo i dziś na nowo odkrywamy wartość uważności i zwolnienia tempa, zwłaszcza w czasie wakacji. Potrzebujemy tego, by naprawdę odetchnąć pełną piersią.

"Powolność" to lektura, która zmusza do myślenia, ale nie każdemu przypadnie do gustu forma, jaką przyjął Kundera. Styl pełen ironii, erotycznych odniesień i filozoficznych rozważań może jednych zafascynować, a innych zniechęcić.