Międzyczas: Jonny Thomson "Psychologia dla zabieganych. Mała książeczka o naszych niesamowitych umysłach"

Tytuł: "Psychologia dla zabieganych. Mała książeczka o naszych niesamowitych umysłach"

Cykl: Dla zabieganych, tom 3

Autor: Jonny Thomson

Wydawnictwo: Insignis

Ilość stron: 552

Data wydania: 13-11-2024

Moja ocena: 8/10

Ta książka to psychologiczny ekspres. Jonny Thomson zabiera nas w szaloną podróż po świecie psychologii, ale bez ciężkiego bagażu. Nie musisz mieć dyplomu, nie musisz znać różnicy między id, ego i superego. Wystarczy, że masz ciekawość i wolną chwilę.

Rozdziały są krótkie a jednocześnie treściwe. Autor przemyca teorie i pojęcia tak sprytnie, że nawet nie zauważysz, kiedy zaczniesz rozumieć, czym są obiekty przejściowe, dysonans poznawczy, albo ziarnistość emocjonalna.

Zaczynamy od psychologii klinicznej – dowiesz się, czemu Skinner twierdził, że jesteś jak gołąb, dlaczego guru sekt mają taką siłę przebicia i jak Freud przetarł szlaki dla Gestaltu, terapii poznawczo-behawioralnej i innych nurtów. Będzie też o tym, czemu właściciele domowych pupili żyją dłużej i jak wygląda rozwój dziecka według Mahler – od symbiotycznego malca do niezależnej jednostki.

Psychologia poznawcza brzmi poważnie, ale Jonny serwuje ją z wdziękiem: będzie o pamięci (tej, co zawodzi przy rocznicach),strumieniu świadomości (czyli tym, co płynie ci w głowie, gdy próbujesz zasnąć),o systemie poszukiwania według Pankseppa (dlatego znów scrollujesz o 2 w nocy),o Chomskym i mówieniu, skrótach myślowych Kahnemana, stanie przepływu (gdy czytasz „tylko jeszcze jeden rozdział” i nagle jest północ),a także o tym, jak śpiewanie dziecku wpływa na jego mózg.

Psychologia rozwojowa zderzy cię z pytaniem starym jak świat: natura czy wychowanie? Tu Pinker i Vygotsky ścierają się z Ainsworth i jej teorią przywiązania. Dowiesz się, co Merleau-Ponty sądził o percepcji, jak wyglądały eksperymenty z małpami Harlowa, co sądziła Baumrind o stylach rodzicielskich i dlaczego szukamy własnego „plemienia”.

W psychologii społecznej Milgram elektryzuje, Asch mówi: „bądź jak inni”, Festinger wprowadza teorię porównań społecznych, a Zimbardo zamyka studentów w piwnicy i sprawdza, kto pierwszy zacznie się zachowywać jak złoczyńca z Batmana. Dowiesz się też, co myśli Cialdini o technikach sprzedaży (spoiler: działają),czy osobowość naprawdę istnieje (Mischel nie jest przekonany),co łączy Haidta i dylematy moralne oraz jak rowek (społeczny) może dzielić ludzi według Tajfela i Turnera.

Biopsychologia to dział, w którym wchodzimy do mózgu – dosłownie. Obszar Broki, Wernickego, teoria masowego działania Lashleya, neurony lustrzane (czyli czemu ziewasz, gdy ktoś inny ziewa),no i oczywiście Pawłow – pies, dzwonek, ślina.

Psychologia edukacyjna – tu znajdziesz Blooma i jego taksonomię, Gardnera z jego inteligencjami, Dweck i nastawienie na rozwój (czyli „jeszcze nie umiem, ale zaraz…”),Zajonca z efektem obecności i Kolba z cyklem uczenia – jak się uczysz, nawet jeśli tego nie planujesz.

Psychologia pracy – tam, gdzie Maslow z piramidą mówi: najpierw kanapka, potem samorealizacja. Lewin zarządza zmianą, Vroom rozkminia motywację, Locke ustawia cele, a McClelland sprawdza, kto z nas potrzebuje sukcesu bardziej niż kawy z rana.

Psychologia sądowa to prawdziwy kryminał: przestępcy według Yochelsona i Samenowa, niepoczytalność według McNaughtona, psychopatia Hare’a, a do tego pytania naprowadzające, które czasem bardziej gubią niż prowadzą. Brzmi jak odcinek „Mindhuntera”.

Psychologia zdrowia – o stresie (Lazarus i Folkman),dobrostanie (Seligman),pandemii, modelu Pendera i Engelowskim podejściu do zdrowia, które mówi: to nie tylko ciało, to też dusza.

Na koniec psychologia eksperymentalna – Ebbinghaus z krzywą zapominania (czyli dlaczego znów nie pamiętasz hasła),Tolman i szczury z GPS-em w głowie, Schachter i Singer z teorią emocji i Rosenthal z efektem oczekiwań – bo jeśli wierzysz, że ktoś jest bystry, to może naprawdę taki będzie. Albo przynajmniej zacznie udawać.

Książka lekka, szybka, z humorem i niepozbawiona trafnych obserwacji. Idealna dla wszystkich, którzy chcą rozumieć świat i siebie. Wciąga, bawi i uczy. Warto przeczytać.