Międzyczas: Naomi Fisher, Eliza Fricker "Wypalenie. Poradnik dla nastolatków. Jak odnaleźć drogę do równowagi"

Tytuł: "Wypalenie. Poradnik dla nastolatków. Jak odnaleźć drogę do równowagi"

Autorzy: Naomi Fisher, Eliza Fricker

Wydawnictwo: Insignis

Ilość stron: 200

Data wydania: 15-10-2025

Moja ocena: 7/10

Określenie „wypalenie” zazwyczaj kojarzymy z pracą zawodową. Zazwyczaj dotyczy ono dorosłych przeciążonych obowiązkami, którym trudno sprostać. Wtedy najlepszym rozwiązaniem bywa zmiana pracy lub odpoczynek. Dzieci jednak nie mają takiego wyboru, uczęszczanie do szkoły jest obowiązkiem każdego ucznia, przynajmniej w Polsce.

Autorki książki, dr Naomi Fisher i Eliza Fricker, podchodzą do problemu wypalenia nastolatków w sposób dość nietypowy i momentami kontrowersyjny. Dopuszczają możliwość całkowitego porzucenia szkoły i spędzania czasu w domu, by dojść do siebie, nawet jeśli oznacza to wiele dni przeznaczonych na odpoczynek i rozrywki. Rodzice w tym czasie powinni wspierać dziecko, zapewnić mu towarzystwo zaufanej osoby, a nawet jeśli to konieczne ograniczyć własne godziny pracy. Choć brzmi to mało realistycznie, szczególnie w polskich warunkach, trudno odmówić autorkom empatii wobec młodych ludzi i zrozumienia ich emocjonalnych potrzeb.

Sam temat wypalenia został w książce omówiony bardzo wyczerpująco. Fisher i Fricker porównują je do popsutego samochodu, który potrzebuje przerwy i naprawy, zanim znów ruszy w drogę, tym razem z lepszą mapą. Wyróżniają cztery etapy wychodzenia z wypalenia: załamanie, regenerację, wyciągnięcie wniosków i dalszą drogę.

Autorki zwracają uwagę, że szkolny system edukacji często opiera się na standaryzacji i nie uwzględnia neuroróżnorodności. Tymczasem szkoła potrafi być źródłem ogromnego zmęczenia: to nadmiar bodźców, hałas, tłok, presja ocen, prześladowanie rówieśnicze, nadmiar prac domowych, stres egzaminacyjny czy nawet udział w lekcjach wychowania fizycznego. Tymczasem nasz dobrostan opiera się na trzech filarach: poczuciu kontroli, sprawczości i więzi z innymi ludźmi, które nie zawsze da się odnaleźć w środowisku szkolnym.

Cennym elementem książki są liczne ćwiczenia pomagające wyjść z wypalenia oraz historie osób, które mimo braku formalnego wykształcenia potrafiły zbudować szczęśliwe i satysfakcjonujące życie. Autorki obalają też popularny mit, że wartościową edukację można zdobyć tylko w szkole. Przekonują, że nauka może przebiegać różnymi drogami, zgodnymi z indywidualnymi zainteresowaniami i potrzebami.

Warto zwrócić uwagę na dodatek zamieszczony na końcu książki, zawierający praktyczne porady dla rodziców oraz wskazówki, jak znaleźć dobrego terapeutę.

Podsumowując, „Wypalenie. Poradnik dla nastolatków” to książka, która w sposób przystępny i empatyczny podejmuje ważny, a często pomijany temat. Choć niektóre proponowane rozwiązania mogą wydawać się nierealne, publikacja prowokuje do refleksji nad tym, jak bardzo system szkolny potrafi wpływać na zdrowie psychiczne młodych ludzi i jak ważne jest, by wreszcie to dostrzec.